Bàn về lube switch bàn phím cơ (Phần 2): Có bao nhiêu cách lube switch và quy trình căn bản dễ nhất cho người mới

Trong phần 1, mình đã kể với mọi người về lube switch và hườm hườm một số thứ liên quan, như khi nào nên, khi nào không nên lube switch, rồi là các dụng cụ cần thiết cho quá trình lube switch. Sang phần hai này, mình sẽ kể tiếp về hai cách lube switch thường thấy và căn bản nhất, anh em cùng tham khảo nhé.

À trước khi bắt đầu thì mình cũng chỉ muốn nhắn là thật ra tùy thói quen và sở thích, mỗi người sẽ có cách (và quy trình) lube switch riêng. Không có nguyên tắc chuẩn mà cũng không có tốt hay không tốt. Chỉ là mình thấy tiện lợi, thoải mái và hiệu quả đúng ý thì mình làm thôi. Dưới đây chỉ là một trong hai cách thường thấy nhất trong giới chơi phím cơ. Mọi người có thể từ đây mà mix match hoặc tự tìm ra một cách tối ưu nhất cho mình.

Hai cách lube switch phổ biến nhất là: Brush lubbing và Bag lubbing.

Brush lubbing là gì?

Đúng như tên gọi. Brush lubbing là dùng cọ để lube switch (hoặc stem/ spring/ stab). Cọ được dùng trong brush lubbing có độ mềm vừa phải và kích thước hợp lý (thường khuyên chọn loại 00 brush) để “chải” chất bôi trơn lên các bộ phận của switch.

• Brush lubbing thường dùng cho stem và housing để đảm bảo đi sâu vào chi tiết cần lube.
• Cách này giúp bạn kiểm soát tốt nhất từng thành phần, độ mỏng độ dày khi bôi lên, nhưng đồng thời cũng tốn nhiều thời gian nhất.
• Về quy trình dùng brush để lube thì cũng có nhiều cách tùy sở thích và thói quen. Nhưng có một lưu ý quan trọng là nếu brush với một lượng quá nhiều cho phần chân của stem thì bạn sẽ làm giảm độ xúc giác của tacticle switch (kể cả khi đã dùng dầu/ dầu mỡ có độ nhớt thấp). Vì vậy an toàn nhất là lube phần chân stem của một switch nào đó thử trước, lắp vô, gõ thử, so sánh với các switch khi chưa lube. Và sau khi đã ưng ý với liều lượng hay số lần quét qua quét lại rồi thì hãy áp dụng hết cho toàn bộ switch còn lại.

Bag lubbing là gì?

Nếu Brush lubbing là tỉ mẩn cho từng switch một, thì ngược lại Bag lubbing là làm một lèo cho tất cả. Cách này đơn giản tới mức bạn tưởng mình đang nói chơi luôn á: Tháo các thành phần switch cần lube ra, cho tất tần tật vào một cái túi kín, cho chất bôi trơn và lắc đều cho tới khi mọi thứ trơn bóng lên (giống xoài lắc nhể). Và chỉ có vậy thôi, hết rồi.

• Bag lubbing thường dùng để lube nhanh cho phần spring của switch. Không khuyên dùng cách này cho các thứ phức tạp như stem, housing của switch và stab của bàn phím. Vì các chi tiết này rất nhạy cảm, nếu bạn cho chúng vào túi, xốc một cái xoẹt như thế thì kiểu gì cũng có khi bị hư, hư là coi như xong bỏ cái switch luôn. Chưa kể là với cách này thì không thể nào tập trung bôi trơn được cho một chi tiết và điều chỉnh liều lượng cho đúng được. Bạn nên nhớ là kết quá (hay hậu quả) của quá trình lube switch sẽ là làm thay đổi cảm giác gõ. Và một khi đã lube xong rồi thì ngồi lau sạch sẽ để mà chỉnh lại thì còn kinh khủng hơn.
• Ưu điểm vượt trội là tiết kiệm thời gian và công sức.
• Nhưng nhược điểm cũng trội hơn người chính là hao chất bôi trơn và không thể lube các phần chi tiết.
• Nhược điểm cũng khá khó chịu của Bag lubbing là tất cả các phần trong túi kín ấy sau khi lắc đều lên với chất bôi trơn xong thì sẽ bóng nhờ như nhau cả, ráp lại và giữ vệ sinh rất là khó. Đây cũng là lý do chính mà bạn phải cân nhắc kỹ nên dùng bag lubbing cho phần nào của switch.

Giải pháp an toàn và hữu hiệu nhất mà nhiều anh em chơi phím cơ hiện nay đang làm là kết hợp cả hai cách lube switch này lại với nhau. Cụ thể là “brush” cho stem, housing và stab còn “bag” sẽ dùng cho phần spring thôi. Còn anh em nào kỹ hơn có thể brush lubbing cho tất cả các chi tiết trong ngoài switch. Và dù cho chọn cách phối hợp nào đi nữa thì anh em cũng có thể thấy lube switch là một quá trình đòi hỏi sự tỉ mỉ, chi tiết, cẩn thận và kết sức nhẫn nại. Chỉ nội khâu mở toang từng cái switch ra thôi đã là một quá trình rồi.

Mà thôi, giả sử là mình đã tháo keycap ra xong hết, gắp switch ra trơn tru, và tháo từng chi tiết nhỏ trong các switch không sót một phần nào, thì giờ mời mọi người đi vào chi tiết quy trình của từng cách lube switch mà mình vừa kể nha.

1/ Quy trình Brush lubbing

B1: Cho các thành phần chi tiết của switch vào từng túi/ rổ khác nhau

Spring, top housing, bottom housing, stem, các thành phần của switch này, khi tháo bung ra hết, anh em nhớ để riêng ra từng túi, để không bị rơi mất mà lại vừa gọn gàng, dễ kiểm soát. Mỗi lần lube chỉ lấy đúng túi cần lube ra thôi, mấy thứ còn lại cất đi cho an toàn.

Chỗ này bạn có ba cách thao tác:

• Một là tháo lần lượt theo nhóm, mỗi nhóm 5-10 switch thôi, cũng cho mỗi loại chi tiết vào một túi riêng. Sau đó lube một lần cả môt túi chi tiết của 5-10 switch này. Xong nhóm nào thì lắp ngay các switch đó vào bàn phím rồi lại tiếp tục tháo 5-10 switch tiếp theo. Cho tới khi nào hết thì thôi. Làm như vầy mình thấy đỡ ngán với lại quản lý được tình hình. Chỉ có cái hơi khó chịu là đang trong mood chải chải lube lube thì lại phải quay về với thao tác tháo gỡ nó hơi cắt ngang cảm xúc. Và chưa kể là phải lau tay kỹ giữa các lần chuyển nếu không muốn mỡ lan ra khắp nơi.
• Cách hai là bày ra như chơi đồ hàng í. Tháo tất cả chi tiết của tất cả switch ra. Cho mỗi loại chi tiết vào một túi. Lube một lần 5 chi tiết nhỏ của một switch rồi gắn vô bàn phím liền luôn switch vừa xong đó. Ai cẩn thận có thể dùng cách này. Nhưng coi chừng liều lượng (số lần quét) của mỗi bộ phận phải nhớ kỹ để không bị nhầm là mỗi switch sau này đi một đường á.
• Cách thứ ba: cũng tháo tất cả switch ra, nhưng lube một lần cả túi to đựng một chi tiết nào đó. Khi nào xong cả 5 túi to rồi thì bày ra ráp swich vào đồng loạt. Cách này tạo cảm giác liền mạch khi đang làm, với cả cũng có phần nhanh hơn hai cách trên. Nhưng nhìn chiến trường lúc đang làm thì rất ngổn ngang, ngán cực kỳ.

B2: Vệ sinh sạch từng chi tiết trước khi lube

Đây là khâu cần phải làm với các bàn phím đã dùng một thời gian. Còn nếu custom keyboard mới mua về thì khỏi làm cũng được, nhưng vẫn là nguyên tắc “cẩn tắc vô áy náy”.

B3: Lube từng chi tiết như sau

• Lube spring (lò xo): dùng cọ lube 00 quét đều trên dưới trong ngoài, kỹ nữa thì đi theo từng đường xoắn.
• Lube housing: Top housing thì dùng cọ tô nhẹ các góc và toàn bộ mặt trong, hoặc có thể không lube top cũng được. Bottom housing thì quét cọ vào 2 hốc trượt slider, sau đó dùng cọ dài quét phần trụ slider và lõi phía ngoài. Đừng quét phần chạm đáy vì dễ bị đọng mỡ/ dầu.
• Lube stem: dùng nhíp cố định phần chữ thập, dùng cọ nhỏ tô hai bên lồi của stem + thành của khớp trượt + hai mặt cạnh trước sau của stem. Sau đó quét nhẹ qua phần trụ của stem và đi sâu vào đáy của trụ stem.

B4: Hong khô và ráp lại

Các chi tiêt đã lube xong cần đặt lên bàn lube switch chuyên dụng (là cái Lube Station hôm rồi mình có kể). Để cho khô tự nhiên. Dùng cọ sạch chưa dính mỡ/ dầu để quét sạch các phần chất nhờn dây ra xung quanh rìa của các chi tiết. Rồi mới lắp vào bàn phím.

Các lưu ý quan trọng trong quy trình brush lubbing:

1/ Nên làm thử với một switch hoàn chỉnh. Ghi nhớ số lượng chất bôi trơn, số lần quét cho từng bộ phận. Ráp vào nếu thấy gõ ok rồi thì mới lube cho toàn bộ switch còn lại. Còn không thì tiếp tục điều chỉnh tới khi được.

2/ Luôn luôn dùng thật ít chất bôi trơn, nhất là khi bạn muốn giữ lại những đặc tính vốn có của loại switch.

3/ Tuyệt đối không để cho bị đọng mỡ hay váng dầu dày lên các chi tiết, nó lan ra mấy bộ phận khác hoặc tè le khi gắn switch vô thì phiền và mất vệ sinh lắm luôn.

4/ Với mấy switch tacticle có khấc nhỏ, có thể bỏ qua không cần ube 2 chân stem chỗ tiếp xúc với lá đồng để duy trì được độ khấc và xúc giác khi gõ. Còn với các switch khấc to thì lube nhưng rất rất mỏng thôi nha.

5/ Nếu tô quá tay, hoặc cọ quẹt sai vị trí thì cần để riêng qua một bên, lau hoặc rừa sạch, để khô tự nhiên rồi lube lại từ đầu, đừng cố vớt vát nó sẽ làm đứa phá bĩnh sau này đó.

2/ Quy trình bag lubbing

Như mình có kể ở trên và trong phần 1, Bag lubbing thật ra chỉ nên dùng cho phần spring và có thể kết hợp chung với Brush lubbing.

Thao tác của cách làm này như sau:

Sau khi đã tháo xong các thành phần nhỏ thì cho các spring của switch vào một túi zipper kín. Cho vào đó một lượng dầu/ mỡ vừa đủ, thật ít thôi. Đóng nắp tui, lắc nhẹ, xốc đều qua lại bốn phương tám hướng cho tới khi nào cảm thấy đã thấm đều thì mở ra kiểm tra. Dùng nhíp gắp một spring ra coi thử, nếu vẫn chưa đủ độ bóng cần thiết thì mới thêm vào một tẹo dầu/ mỡ nữa. Và lặp lại các thao tác như trên.

Nguyên tắc là thà thiếu còn hơn dư. Dư thì chùi lại mệt lắm, còn thiếu thì từ từ bổ sung thêm, như cách mình nêm canh chua vậy á. Cứ từ từ, chứ còn chữa lại thì khá là lôi thôi.

Sau đó thì chỉ việc mở túi, trải ra bàn để cho khô tự nhiên là xong. Cách làm này hơi tốn chất bôi trơn nhưng mình thấy làm cho spring là cực kỳ tiện, vừa tiết kiệm thời gian lại vừa lan ra đều hơn là dùng cọ. Anh em có thể làm thử nhé.

Mình vừa kể với cả nhà về hai cách lube switch. Mình đang dùng kiểu kết hợp cả hai và tới giờ thấy hiệu quả như ý.

Anh em làm thử và kể cho mình nghe nhé. Nếu có chiêu nào độc độc thì nhớ chia sẻ với mình đó.

Chúc anh em lube switch như thần.

Tham khảo thêm sản phẩm bàn phím cơ tốt nhất tại Phong Cách Xanh >> Bàn phím cơ CHERRY Xtrfy K5V2 Compact RGB – 65%