Tản nhiệt nước HAY tản nhiệt khí? – Nên mua loại tản nhiệt nào (Phần 1)

Trên thị trường hiện nay ngoài hai loại tản nhiệt khí và tản nhiệt nước thì không còn loại nào phổ biến hơn nữa. Tuy nhiên bạn có biết sự khác nhau, chênh lệch hiệu năng và sự đánh đổi cho hai kiểu tản nhiệt siêu phổ biến này chưa?
Lan man một chút là tại sao bạn cần tản nhiệt cho CPU thì trong điều kiện hoạt động thông thường, các transistor bên trong CPU chuyển đổi điện năng thành nhiệt năng và nhiệt năng sẽ làm cho CPU nóng lên. Nếu như bạn không có tản nhiệt đủ tốt, CPU của bạn sẽ hoạt động ở trên nhiệt độ cho phép và ảnh hưởng đến hiệu năng tổng thể hoặc tệ hơn là hư hỏng từ CPU có thể kéo theo nhiều linh kiện khác nữa.

Cơ bản của cơ bản: Cách tản nhiệt CPU hoạt động

Cấu tạo của IHS trên CPU

Cả tản nhiệt khí và tản nhiệt nước đều hoạt động trên cùng một nguyên tắc như nhau: thu lấy nhiệt từ CPU và giải tỏa nó ra ngoài môi trường.
Nhiệt lượng tạo nên bởi CPU được phân bố ra khắp một tấm kim loại đặt trên CPU gọi là IHS (Intergrated Heat Spreader). Nhiệt lượng được chuyển từ IHS lên phần đáy của tản nhiệt CPU. Sau đó nhiệt tiếp tục được phân tán thông qua dung dịch (tản nhiệt nước) hoặc heat pipe (tản nhiệt khí) và sẽ được quạt thổi ra khỏi PC.
Về cơ chế, cả tản nhiệt khí và tản nhiệt nước đều giống nhưng nhưng cách để chúng chuyển nhiệt từ CPU ra ngoài môi trường lại rất khác nhau.

Tản nhiệt CPU dạng khí là gì?

Cách tản nhiệt khí lấy nhiệt từ CPU

Trong một tản nhiệt khí, nhiệt được truyền từ IHS của CPU lên tản nhiệt CPU thông qua kem tản nhiệt. Từ phần đế này, nhiệt lượng sẽ được di chuyển lên đỉnh tháp tản nhiệt thông qua các heat pipe.
Các heat pipe được thiết kế để dẫn nhiệt từ vị trí này đến vị trí khác. Trong trường hợp này, nhiệt được di chuyển lên phần heatsink nằm trên cao hẳn mainboard nhằm tạo không gian trống cho các linh kiện khác như RAM. Các ống này vận chuyển nhiệt lên các lá tản nhiệt mỏng – thứ tạo nên heatsink. Các quạt trên heatsink sẽ thổi nhiệt tỏa ra đi xa và đi ra khỏi case.
Hiệu năng của tản nhiêt khí có thể tùy thuộc vào các yếu tố như loại vật liệu (ví dụ đồng dẫn nhiệt tốt hơn nhôm nhưng nhôm lại rẻ hơn đồng), kích thước và số lượng quạt gắn vào heatsink. Vì vậy tản nhiệt có rất nhiều biến thể cả về kích thước lẫn hình dáng của tản.
Những tản nhiệt khí lớn giải nhiệt tốt hơn nhưng không phải lúc nào thùng máy của bạn cũng đủ to cho chúng, đặc biệt là những máy tính Mini ITX nhỏ xíu.
Chúng ta sẽ bàn về những ưu điểm của tản nhiệt khí sau. Bây giờ hãy đến với tản nhiệt nước nhé!

Tản nhiệt CPU dùng chất lỏng (tản nhiệt nước) là gì?

Cách tản nhiệt nước giải nhiệt

Với tản nhiệt nước, bạn chỉ có 2 option để chọn: Tản nhiệt nước All-in-One (AIO) và tản nhiệt nước Custom. Tại đây mình sẽ thiên về tản nhiệt nước AIO nhiều hơn vì chúng phổ biến hơn, dễ bảo dưỡng hơn so với tản nhiệt nước Custom.
Cũng giống như tản nhiệt khí, nhiệt sẽ được truyền từ CPU lên đế của tản nhiệt thông qua keo tản nhiệt. Điều này giúp nhiệt được truyền tốt hơn giữa hai bề mặt kim loại. Phần mặt đế kim loại tiếp xúc với CPU chính là một phần của waterblock được thiết kế cho nước giải nhiệt chảy qua.
Nước giải nhiệt hấp thụ nhiệt ở đế và di chuyển khắp waterblock. Sao đó tiếp tục di chuyển ra ngoài hệ thống thông qua các ống dẫn nước và đến két giải nhiệt (radiator). Két giải nhiệt có nhiệm vụ giải tỏa nhiệt lượng từ nước ra ngoài không khí, kết hợp cùng quạt gắn vào két để nâng cao hiệu quả tản nhiệt. Cuối cùng nước giải nhiệt đã được làm mát di chuyển ngược lại bên trong waterblock và vòng lặp lại được tiếp tục.

Mời các bạn đọc tiếp phần 2: Tản nhiệt nước HAY tản nhiệt khí: So sánh ưu và nhược điểm của mỗi loại.