Cùng các Youtuber, streamer tìm hiểu và chọn lighting phù hợp cho công việc của mình (Phần 1)

Để khởi đầu công việc là một Youtuber hay Streamer, sẽ có rất rất nhiều thứ để tìm hiểu và học hỏi. Một trong những công việc ngốn khá nhiều thời gian nghiên cứu chính là về Lighting cho các video hay streaming play. Cùng phongcachxanh xem qua một vài chia sẻ về chủ đề thú vị này nhé.

Hệ thống ánh sáng (Lighting) đóng vai trò quan trọng thế nào cho công việc của streamer và youtuber

Nguyên nhân chính khiến cho camera anh em đang dùng không thể quay được video chất lượng cao kể cả khi ở trạng thái 1080p chính là do THIẾU ÁNH SÁNG. Bất cứ camera nào cũng vậy, dù cao cấp hay bình thường, chuyên dụng hay không chuyên đều có hệ thống cảm biến nằm trong. Và để cảm biến này hoạt động tối đa hiệu quả thì cần phải hỗ trợ đầy đủ ánh sáng cho nó.

Cảm biến camera có mức độ nhạy sáng khác nhau. Độ nhạy sáng (hay còn gọi là ISO) càng cao thì hình ảnh càng xấu :(. Bất cứ khi nào camera không có đủ ánh sáng từ môi trường xung quanh thì bản thân nó sẽ phải tự tăng khả năng cảm nhận ánh sáng để ghi nhận khoảnh khắc và chính sự “gồng mình” này khiến cho hình ảnh thiếu sắc nét và độ chỉnh xác, nói chung là không còn đẹp nữa. Hình ảnh thu được trong tình trạng gồng gắng này sẽ có hàng loạt những đốm nhỏ li ti, khiến hình bị bể, không nét, hay còn gọi là bị noise. Chuyện thậm chí còn tệ hơn với video động.

high iso image noise
Chế độ ISO cao gây ra những đốm nhỏ li ti trên khắp ảnh, dân trong nghề hay gọi là noise

Để có hình ảnh trung thực và đẹp nhất, thì camera cần có đủ ánh sáng từ ngoài để luôn trong chế độ ISO thấp nhất. Với mắt bình thường, đôi khi mình nghĩ vậy là đủ để lên hình, lên video đẹp rồi, nhưng thật ra không phải vậy. Độ nhạy sáng của mắt người và cảm biến camera là hai tiêu chuẩn hoàn toàn khác nhau. Camera sẽ luôn cần nguồn sáng nhiều, sáng hơn và cường độ cao hơn mắt người.

Nhưng cái khỏ ở chỗ là không phải bất cứ nguồn sáng nào cũng đạt hiệu quả tốt, cũng cho ra hình ảnh đẹp. Một ví dụ là chụp hình giữa trời trưa nắng, ánh sáng chói chang từ mặt trời quá mạnh và quá chan hòa sẽ khiến toàn bộ hình bị “cháy”, nghĩa là chói đồng loạt nhiều điểm và không thể nào tập trung vào chủ thể. Cho nên set up và chọn lọc nguồn sáng đủ, phù hợp và thông minh tiết kiệm luôn là câu hỏi rất đau đầu cho nhiều người, từ nhiếp ảnh gia cho tới streamer, youtuber.

Vậy thì ánh sáng nào là phù hợp cho việc thu video của streamer/ youtuber?

1/ Nguồn sáng tự nhiên

Nhiều anh em streamer/ youtuber may mắn có nhà cao cửa rộng, cửa sổ thoáng đãng ngời ngời nên thường tận dụng nguồn sáng tự nhiên để làm đẹp các video của mình. Nhưng cả trong trường hợp này thì cũng cần lưu ý các điểm sau:

  • Chọn đúng vị trí: ánh sáng mặt trời chan hòa nhưng vẫn có những góc bị khuất hoặc ánh sáng quá chói, quá ít không đủ. Hoặc thậm chí là ngược sáng hay thời tiết không thuận lợi (mưa, gió, sương mù)… Tất cả những yếu tố đó đều sẽ làm ảnh hưởng tới chất lượng nguồn sáng tự nhiên. Và đây cũng là lúc chúng ta cần phải bổ sung thêm các nguồn sáng nhân tạo để đủ ánh sáng cho việc ghi hình.
  • Với nguồn sáng tự nhiên thì tất cả các video/ hình ảnh thu được không phải lúc nào cũng có độ sáng và sắc nét như nhau. Cùng một góc đó, một nhân vật đó nhưng vào các thời điểm khác nhau trong ngày thì hình ảnh cũng đã khác nhau.

natural light example

Kết luận chung: nguồn sáng tự nhiên là loại ánh sáng cho màu sắc đường nét hình ảnh đẹp nhất, trung thực nhất (trong điều kiện đủ). Nhưng nhược điểm lớn là hoàn toàn không chủ động được cũng như không thể điều chỉnh được bất kỳ trạng thái nào. Chỉ có thể nương theo và tác nghiệp tùy tình huống.

2/ Nguồn sáng nhân tạo

Ánh sáng nhân tạo được tạo ra để ngươì dùng hoàn toàn chủ động, tùy chỉnh dùng riêng một mình hoặc hỗ trợ nguồn sáng tự nhiên. Một hệ thống ánh sáng hoàn chỉnh sẽ gồm: bóng đèn, chân đứng, bộ điều khiển (modifier).

Dùng ánh sáng nhân tạo sẽ giúp đạt được độ sáng cần và đủ cho việc ghi hình, một cách chuẩn mực, cố định mà không phụ thuộc vào bất kỳ thời điểm, thời tiết hay thay đổi ngoại cảnh nào. Bù lại người dùng phải trang bị đủ kiến thức cần thiết, và một bộ lighting phù hợp để đảm bảo hoạt động tốt và cho kết quả hình ảnh/ video trung thực nhất có thể.

youtuber using artificial light
Đây là hình ảnh cắt ra từ clip từ một youtuber đã có trang bị đầy đủ nguồn sáng nhân tạo trong quá trình ghi hình

Các loại nguồn sáng nhân tạo phổ biến hiện nay

Thứ nhất là ánh sáng LED cho bộ đèn chính (LED keylight)

Cách thông minh và khéo léo nhất để xử lý phần ánh sáng cho video khi streaming hoặc trên youtube chính là dùng ánh sáng LED cho bộ đèn chính.

led key lighting for youtube
Hãy nhìn phần bóng đổ trên gương mặt của nhân vật, nhìn không khác gì ánh sáng tự nhiên nhỉ

Đèn chính là nguồn tạo sáng lớn nhất trong quá trình tác nghiệp, nên cần dùng loại đèn có công suất lớn và ánh sáng mạnh mới đủ sáng cho toàn bộ khuôn hình như ánh sáng từ đèn LED. Anh em cũng nên dùng kèm một bộ khuếch tán lớn nếu muốn tạo độ đổ bóng mềm mại mô phỏng tốt nhất nguồn sáng tự nhiên (như hình bên trên).

Nhược điểm duy nhất của loại đèn LED dùng làm keylight này chính là nó có mức giá cao. Chi tiết hơn mời anh em cùng tham khảo một số loại LED keylight chuyên dụng sau đây:

1/ Aputure 120D II

Aputure 120D II LS C120d Daylight 180W LED Continuous V Mount Video Light  Studio LED Photographic Lighting for Video Studio|Photographic Lighting| -  AliExpress

Ưu điểm:

  • Hoạt động rất yên tĩnh, không gây tiếng ồn
  • Đèn LED cực mạnh
  • Trọng lượng nhẹ: chỉ có 16.53 pounds

Giá: 755 USD (Amazon)

2/ Godox SL60W

Amazon.com : Godox SL60W SL-60W Dimmable Continuous Output Lighting CRI95+  Qa>90 5600±300K Adjustable Daylight Studio LED Video Light Lamp  w/Controller + Bowens Mount for Video Recording Wedding Outdoor Shooting :  Camera &

Ưu điểm:

  • Chức năng và các chi tiết trong combo về cơ bản rất giống bộ keylight ở trên, nhưng mức giá lại khác biệt rất nhiều
  • Có quạt tản nhiệt ở trong nên gây ra một ít âm thanh nhưng hầu như rất nhỏ không ảnh hưởng gì tới âm thanh của video/ streaming.
  • Trọng lượng 60oz/1.7 kilograms

Giá: 120.6 USD (Amazon)

Để tăng hiệu suất và tác dụng của bộ đèn LED keylight, anh em nên mua thêm một phần Softbox hình lục giác hoặc bát giác để khuếch tán màu cho hiệu ứng đổ bóng nhẹ nhàng mềm mại tự nhiên nhất có thể.

Thứ hai là Fill light

Loại đèn này không tạo ra ánh sáng quá mạnh như Key light. Tác dụng chính của chúng là giúp làm sáng các vùng tối còn sót lại trên gương mặt và background của video/ hình ảnh. Tùy vào chủ thể và dụng ý của video/ đoạn stream mà Fill light sẽ có số lượng và góc đặt khác nhau, như ví dụ trong hình dưới đây:

Fill light - Wikipedia

Thứ ba là Umbrellas

Umbrella là công cụ hỗ trợ sáng dễ mang vác, gọn gàng, tiện dụng nhất. Sử dụng cũng đơn giản và không cần bất cứ kỹ thuật nào. Khi có thêm umbrella vào bộ Lighting, ánh sáng lan tỏa xung quanh sẽ nhẹ và dịu dàng hơn so với dùng Softbox. Đây là dụng cụ hỗ trợ sáng dạng plug-and-play, lắp vào là dùng được ngay.

Amazon.com : Emart Umbrella Lighting Kit for Photography, 1000w, 5500k  Daylight Umbrella Continuous Lighting, Professional Lighting for Video :  Camera & Photo

Cách dùng umbrella rất đơn giản: chỉ cần lắp vào phần chân đứng, phần trong của ô nằm trước bóng đèn, và hướng bóng đèn vào chủ thể, là xong.

Thứ tư là Softbox

Softbox đúng như tên gọi là một dạng hộp trong mờ, có hình dạng và kích cỡ khác nhau tùy mục đích dùng. Loại phổ biến nhất là hình chữ nhật, mô phỏng ánh sáng tự nhiên từ cửa sổ. Dụng cụ này cũng có tác dụng khuếch tán sáng tương tự như Umbrella, nhưng ở cấp độ cao và sâu sắc hơn. Nên việc dùng cũng đòi hỏi nhiều kỹ năng chuyên môn hơn một chút.

Amazon.com : Neewer Photography Bi-color Dimmable LED Softbox Lighting  Kit:20x27 inches Studio Softbox, 45W Dimmable LED Light Head with 2 Color  Temperature and Light Stand for Photo Studio Portrait, Video Shooting :

Cách dùng Softbox: Về lí thuyết thì dùng softbox khá đơn giản, chỉ việc lắp lên trên chân đứng, khởi động bóng đèn phía trong hộp và hướng mặt màu trắng của Softbox vào chủ thể, là xong.

Nhưng trong thực tế, sẽ có hàng trăm hàng nghìn cách setup và dùng softbox khác nhau. Chúng ta phải thử nhiều góc độ, khoảng cách khác nhau để xem độ bóng nhận được trên chủ thể là như thế nào khi vào hình/ video. Mỗi lần di chuyển chọn góc như vậy đều tốn khá nhiều công sức. Và chỉ cần chủ thể di động một chút thôi là toàn bộ quy trình lặp lại từ đầu.

Thứ năm: một dạng cơ động có thể thay thế nhanh gọn cho các loại đèn ở trên: One light set up

Nếu cảm thấy combo bốn món Lighting ở trên quá phức tạp và cồng kềnh, trong khi nhu cầu thật sự chưa tới mức đó, anh em hoàn toàn có thể chọn một cách đơn giản, tiết kiệm và gọn gàng hơn: Chỉ dùng một đèn duy nhất thay cho tất cả: One light set up, và đó chính là kiểu đèn Ring light – đèn vòng.

Đây cũng là một lựa chọn tối ưu cho rất nhiều streamer/ youtuber mới vào nghề. Quá trình sử dùng đèn vòng này sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm hữu ích, để nhận ra mình thật sự cần một combo lighting chuyên nghiệp như thế nào trong tương lai.

10''/12''/14" Dimmable LED Studio Camera Ring Light Phone Video Light  Annular Lamp with Tripod | Shopee Philippines

Nói thêm một tí xíu về Ring light

Đèn vòng là một phát minh hỗ trợ sáng nhân tạo rất tiết kiệm, thông minh và khác hẳn với kiểu chiếu sáng thẳng truyền thống. Với cấu tạo đơn giản chỉ là một bóng đèn hùynh quang không phải dạng bóng tròn, bóng dài mà là dạng vòng tròn, ring light có thể tạo ra ánh sáng đều khắp khuôn mặt mà không cần dùng thêm bất cứ nguồn sáng nào khác. Đây cũng là công cụ hữu hiệu để tạo bóng mềm, và xóa đi các điểm bóng trên gương mặt chủ thể.

Tổng quan Ring light khiến cho gương mặt khi vào video/ lên hình trông tươi sáng, rạng rỡ. Cho nên cực kỳ hợp với các youtuber chuyên về mỹ phẩm, trang điểm. Còn với các mục đích khác thì rõ ràng ánh sáng kiểu tập trung thế này vẫn trông hơi giả giả so với việc thiết lập một combo chiếu sáng chuyên nghiệp với bốn thành phần kể trên.

Một nguyên tắc quan trọng khi dùng Ring light là phải luôn đặt nó TRƯỚC đối tượng đang ghi hình nếu không hình ảnh sẽ bị đổ bóng và có các đường viền cứng nhắc khi ra thành phẩm.

Vậy tôi nên chọn Umbrella, Softbox hay Ring light?

Umbrella: dễ dùng, dễ lắp đặt và không cần kiến thức chuyên môn

Softbox: chuyên nghiệp, cho hiệu ứng khuếch tán cực tốt và sâu sắc nhưng khâu setup tốn nhiều thời gian và cần kiến thức nhất định về ánh sáng để thử các góc độ khác nhau.

Ring light: đơn giản, nhẹ nhàng, tiện dùng và chỉ cần một ring light, một chân đứng là xong, nhưng ánh sáng không tự nhiên, và hầu như chỉ hợp với youtuber về makeup và mỹ phẩm.

(Còn tiếp Phần 2)